Macera Rekreasyonu
Uluslar arası turizm pazarı, dış çevre koşullarından yoğun bir şekilde etkilenir ve sürekli bir değişim içindedir. Gelişmiş ülkelerdeki refah düzeyinin yükselmesi, bos zaman artısı, kişilerin seyahat konusunda deneyim kazanmaları ve sosyo-demografik yapılarının değişmesi, 1990lardan itibaren turizm ve rekreasyon pazarının üzerinde olumlu değişikliklere neden olmuştur. Aktif genç nüfus artısı, geç evlenme yaşı, birden fazla gelire sahip ailelerin sayısındaki artış, çocuksuz aileler ve yalnız yasayan yetişkin sayısındaki artış gibi faktörler; sosyo-demografik yapı, seyahat ve bos zaman talebinde önemli değişiklere neden olmuştur. Bunun sonucunda oluşan turist tiplerinin ve ihtiyaçlarının çeşitliliği, daha özellikli seyahat türlerinin ve etkinliklerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu bağlamda, açık hava rekreasyon aktivitelerinin en hızlı büyüyen kavramı birinin, macera rekreasyonu pazarı olduğu iddia edilmektedir.
MACERA KAVRAMI
Macera teriminin en genel tanımı, rutin yasamdan uzaklaşma olarak ifade edilebilir. Ewert’e göre (1994) maceranın algısı, kişiden kişiye değişen ve sübjektif bir husustur. Ayrıca, macera bireyin fiziksel kapasitesinden çok, zihinsel ve duygusal algısına bağlı kişisel bir fikirdir (Gyimothy and Mykletun, 2004: 856). Güzellik gibi, macerada katılımcının hisleriyle algılanır. Başka bir ifade ile, macera spesifik etkinlikler tarafından saptanmayan, katılımcının fikir ve görüşleri tarafından şekillendirilen bir kavramdır. Örneğin, macera seyahati deneyimleri; deneyimsiz seyahatçilerinin, maceracı gezilerinde hem başarma hem de kaybetme sansının bulunduğu, çok farklı maceralara katılmaktır (Aktaran: Williams ve Soutar, 2005: 248; Weber, 2001: 361). Swarbrooke vd’e göre, (2003: 7), macera kelimesinin magazin, broşür, internet gibi turizmle ilgili kullanılabilecek bilgi kaynaklarında macera ürünleri ile ilgili yaptığı çağrışım: heyecan, adrenalin, coşku, gezinti, zahmet, mücadele, aşırı gurur, dehşet, kesif, heybetli, risk, zafer, basarı veya cesur olarak ifade edilebilir. Teorik açıdan bakıldığında bütün turizm aktiviteleri monotonluktan kaçış, yenilik ve değişiklik içerdiği için “macera” olarak kabul edilebilir. Ancak, macera teriminin doğasını, sınırlı niteliklerle özetlemek mümkün değildir. Bu sebeple, macera teriminin birbiriyle ilişkili veya bağımsız olan temel nitelikleri aşağıdaki gibi özetlenebilir (Williams and Soutar, 2009: 415; Shephard ve Evans, 2005: 202; Cater, 2006: 322; Page vd, 2005: 382; Pomfret, 2006: 117; Elsrud, 2001: 601):
- Belirsiz sonuç
- Tehlike ve risk
- Mücadele
- Beklenen ödül
- Yenilik
- Uyarılma ve cosku
- Gerçeklerden kaçma ve uzaklaşm
- Tetkik etme ve buluş
- İçine çekme ve odaklanma
- Duygusal tezat
MACERA REKREASYONU KAVRAMI
Macera rekreasyonu, geleneksel açık hava rekreasyonlarının gelişmiş şeklidir. Ewert (1994) göre, macera rekreasyonunu diğer rekreaktif faaliyetlerden ayıran en önemli özellik, katılımcısına daha riskli bir deneyim yaşatmasıdır. Rekreasyonların geleneksel biçimleri, genellikle, ‘özel bir açık hava ortamındaki yetenek unsurlarını’ içerir. Bu ortam, doğaya bağımlı olarak gerçeklesen Açık alan rekreasyonu veya Ekorekreasyon gibi etkinliklerde ilk çekimi sağlayan unsurdur. Yine de, macera rekreasyonunda rekreasyonistleri katılıma yönelten ilk sebep ‘etkinliklerdir’. Bu durumda, macera rekreasyonunun büyümesi; organize olmuş ve ticari uzmanlar tarafından hazırlanan geniş etkinlik çeşitlerinin bulunmasına bağlıdır (Buckley, 2010: 4; Page vd., 2005: 382; Sung vd., 1996).
