Kentleşme nedir sorusunun cevabını en basit tanımıyla şöyle açıklayabiliriz ; kent ve kentleşme ile ilgili dünyada üzerinde fikir birliğine varılmış bir tanım bulunmamakla birlikte yapılacak tanımların ekonomik, sosyal ve kültürel alanlardan seçilen birçok gösterge kullanılarak bütüncül bir yaklaşım içinde yapılması gerektiği ifade edilmektedir. (DPT, 1998)
Kentleşme Nedir ?
Kentleşme, sanayileşme arasında doğrudan bir ilişki vardır. Gelişmiş olan ülkelerde bu durum paralellik arz ederken, gelişmekte olan ülkelerde, sanayileşme, kentleşmeyi yavaş bir hızla takip etmektedir. Dar anlamıyla kent sayısının ve kentlerde yaşayan nüfusun artmasını ifade eden kentleşme, temelde bir toplumun sosyo-ekonomik yapısındaki değişmelerden kaynağını aldığı için toplumsal ekonomik ve hatta politik anlamlarla yüklüdür. (Wirth,1938;Brunn ve Williams, 1993; Carter, 1995; Duru ve Alkan, 2002; Montgomery vd., 2003; Keles, 2014) Kentsel nüfus, doğumlarla ölümler arasındaki farkın doğumlar lehine olmasından ve aynı zamanda köylerden ve kasabalardan gelenlerle, yeni göçlerle artmaktadır. Kentleşme, yalnız bir demografik yani nüfus artış hareketi olarak görülürse eksik kavranmış olur. Çünkü kentleşme, bir toplumun ekonomik ve doğal yapısındaki değişmelerden de kaynaklanabilir. Örneğin, ekonomik açıdan kentleşme “toplumun ihtiyaçlarını karşılamak için kaynakları kullanma yönetimi“dir. Sosyal açıdan ise sosyal dönüşüme bağlı olarak nüfusun büyük şehirlerde yoğunlaşma süreci olarak tanımlanır. Bookchin’in de belirttiği gibi, kentin fiziksel yapısını arkasında çalışma yaşamı, değerleri, kültürü, aile bağları, sınıf ilişkileri ve kişisel bağlantılarıyla toplumsal bir dünya vardır (1996).
Kentleşme Tanımı
Bu nedenle kentleşmeyi tanımlarken, nüfus hareketinin kaynağını oluşturan ekonomik ve toplumsal değişmelere de yer vermek gerekir.(Keleş, 1990). Bu anlamda kapsamlı bir tanımı şu şekilde yapılmıştır; “Sanayileşme ve ekonomik gelişmeye koşut olarak kent sayısının artması ve bugünkü kentlerin büyümesi sonucunu doğuran, toplum yapısında, artan oranda örgütlenme, iş bölümü, kurumlaşma ve uzmanlaşma yaratan, insan davranış ve ilkelerinde kentlere özgü değişikliklere yol açan bir nüfus birikim sürecidir” (Keleş, 2002).
Bu şekliyle kentleşme teknik anlamda ikili bir yapıya sahiptir. Birinci durum niceliksel olarak kent sayılarının, kentsel nüfusunun artması ve kent sınırlarının genişleşmesini ifade ederken, ikinci durumda niteliksel bir gelişme yani kent özgü hayat tarzının oluşması ve sosyo-kültürel gelişme söz konusu olmaktadır. Kentleşmenin olabilmesi için toplumsal gelişmenin birinci şart olduğu belirtilir. ve tüm bu gelişmelerin temelinde de ekonomik kalkınma vardır.
Kentlileşme Nedir? Adlı makalemizi okumak için tıklayınız.
Akgül, Beyza. (2016) Rekreasyon Bilimi. Suat Karaküçük (Ed.) Rekreasyon ve Kentleşmee (s.301 – 303) Ankara: Gazi Kitapevi
