Enerji sistemlerinin karşılaştırılması, sistemlerin genel özelliklerine, maksimal güç ve kapasitelerine göre ve zaman bakımından yapılmalıdır.
Enerji Sistemlerinin Karşılaştırılması
| Sistem | Enerji Kaynağı | O2 İhtiyacı | Enerji Üretim Hızı | ATP Üretimi |
|---|---|---|---|---|
| ATP - PC | Kreatin fosfat | Yok | Çok hızlı | Az - Sınırlı |
| La Asit | Glikoz (glikojen) | Yok | Hızlı | Az - Sınırlı |
| O2 Sistem | Glikojen + yağ + protein | Var | Yavaş | Çok - Sınırsız |
| Sistem | Maksimal Güç (1dk da üretilen ATP) (mol) | Maksimal ATP üretim kapasitesi (mol) |
|---|---|---|
| ATP - PC | 3.6 | 0.7 |
| La asit | 1.6 | 1.2 |
| O2 Sistem | 1.0 | 90 |
Tablodan da görüldüğü gibi ATP-PC sistem enerji üretimi ve ATP yenileme hızı bakımından en yüksek değere sahip olsada, üretimi sınırlıdır. Aerobik sistem ise ATP’yi yavaş yenilesede (dakikada 1 mol ATP) , ATP yenileme kapasitesi çok yüksek ve enerji kaynağı (besin depoları) olduğu sürece üretimi sınırsızdır.
Sistemler ve Enerji Üretimi Süreleri
| Sistem | Enerji Üretimi |
|---|---|
| ATP - PC | 10 - 15 saniye |
| La Asit | 45 sn - 2 dakika |
| O2 Sistemi | Sürekli (besin depoları bulunduğu sürece) |
Egzersizde ATP-PC 10-15 saniye süreyle, la asit sistemi 45 saniye – 2 dakika süreyle enerji üretimini karşılarsa da bu süreden sonra enerji üretiminin büyük çoğunluğu aerobik sisteme bağlıdır. Besinler bulunduğu sürece enerji üretimi devam eder.
Enerji Kaynakları ve Kalorik Eş Değerleri
| Her Kg Kastaki Oran | Ürettiği Enerji Miktarı |
|---|---|
| 4 - 6 mmol ATP | 0.04 - 0.05 kcal |
| 15 - 17 mmol PC | 0.15 -0.17 kcal |
| 19 - 23 mmol ATP + PC | 0.19 - 0.23 kcal |
| 13 - 15 gr glikojen | 23 - 32 kcal |
Enerji Sistemlerinin Genel Karakteristikleri
| ATP-CP (Fosfojen Sistemi) | Laktik Asit Sistemi | Oksijen Sistemi |
|---|---|---|
| Anaerobik | Anaerobik | Aerobik |
| Çok süratli | Süratli | Yavaş |
| Kimyasal Yakıt CP | Besinsel yakıt: glikojen | Besinsel yakıt: glikojen, yağ |
| Çok sınırlı ATP meydana gelir | Sınırlı ATP meydana gelir. | Sınırsız ATP meydana gelir. |
| Kasta bulunuşu sınırlıdır. | Laktik asit oluşumu kas yorgunluğuna neden olur. | Yorgunluğa neden olan ürünler meydana gelmez |
| Yüksek güç isteyen kısa süreli sürat koşularında ve sporlarında kullanılır. | 1-3 dk süren aktivitelerde kullanılır. | Uzun süren aktivitelerde kullanılır. |
Antrenörler bu sistemleri dikkate alarak antrenmanı düzenleyebilmeli ve istenilen amaca ulaşabilmelidir.
