Ekonomide Boş Zaman Ve Rekreasyonun Merkezi Rolü Ekonomik refahımızın sürekli bir şekilde artan kısmını oluşturan boş zaman ve rekreasyon sırasında kullandığınız ürünlerin ve hizmetlerin teşkil ettiği işaretler vardır. Örneğin, boş zaman ve rekreasyon aktiviteleri pek çok büyük şehir için öncelikli olarak ekonomik taban gerektirmektedir. Bu yazımızda Ekonomide Boş Zaman Ve Rekreasyonun Merkezi Rolü ‘nü inceleyeceğiz.
Makale içerikleri
Ekonomide Boş Zaman Ve Rekreasyonun Merkezi Rolü
Şehirlerin çevresi geleneksel olarak fabrikalaşan bir durumda olmasına karşın şehirlerin ekonomileri sürekli bir şekilde boş zamanın ve rekreasyonun sunuş formlarının (boş zamanın değerlendirildiği ticari alanlar) bir çeşidine bağlı olarak dönüştürülmektedir. Hem fabrikalaşmada hem de hizmet endüstrisinde (her şey her yerde üretilebilir) büyük bir âdemi merkeziyetçilik yer almaktadır. Şehirlerin endüstriyel tabanı aşınmış olduğu için iyi olan ekonomilerin çoğu boş zamanının ve rekreasyonun çeşitli sunuş formlarına bağımlıdır. Boş zamanın ve rekreasyonun sunuş formuna alışveriş rekabeti, kongreler, turizm, spor, eğlence, yeme-içme, tarihi alanlar, festival, kutlama, mesleki olmayan eğitim ve güzel sanat gibi etkinlikler ya da uygulamalar örnek olarak verilebilir (Geoffrey, 1990).
Günümüzde ekonomik olarak gelişmiş ve yaşam standartları üst düzeye ulaşmış şehirlerde boş zaman ve rekreasyon olgusunun varlığı söz konusudur. Şehir ekonomilerinin kalkınması ve toplumun daha huzurlu, eğlenceli, sağlıklı ve sosyal bir şekilde yaşamını sürdürebilmesi için boş zaman ve rekreasyon tesislerinin arttırılmasının yanı sıra, halkın tesislerden yararlanabilmesini kolaylaştıracak önlemler de alınmalıdır.
Boş Zaman ve Rekreasyonun Ekonomilere Etkisi
Boş zaman ve rekreasyon aynı zamanda yerel ekonomilerin geliştirilme çabalarının sürekli bir şekilde
artmasında önemli bir rol oynamaktadır. Günümüz topluluklarında istekli işverenlerin alan içerisine
çekilmesi, endüstriyel parkların gelişimi ve ekonomik teşviklerin sağlanmasından daha önemlidir. Bir
topluluğun sahip olduğu ya da geliştirdiği olanakların derecesi gelecekteki ekonomilerinin daha iyi
olmasında merkezi bir rol üstlenebilir. Bu gerçek pek çok topluluğun ekonomik bir yatırım olarak
rekreasyon, park ve boş zaman hizmetleri ile ilgilenmesine sebep olabilir. Boş zaman ve rekreasyon
hizmetlerinin gün geçtikçe daha fazla ticari algıyla bütünleşmesi yeni iş alanlarının ve istihdamlarının
oluşmasına olanak sağlamaktadır. Bu algı, birçok ticari boş zaman hizmetinin organizasyonuna temel
oluşturmaktadır.
Munson (1978) ticari boş zaman ve rekreasyon hizmetlerini, hoteller, moteller ve
lokantalar, doğal spor alanları, golf kursları, tenis kulüpleri, sağlık kulüpleri, tiyatrolar, temalı parklar,
yüzme havuzları, özel yüzme gölleri (Örnek: Eskişehir Kent Park), bot kulüpleri ve marinalar, binicilik
ahırları, ücretli balık tutma alanları, ücretli balık tutma botları, doğal yollar, mağaralar, patika yürüyüşleri,doğal çevre gezileri, avcılık rehberliği, av yasağı olan korumalı alanlar, bilardo salonları, bowling salonları, kayak merkezleri, buz pateni pistleri, tatil çiftlikleri, tatil kampları, macera gezileri, piknik alanları olarak listelemiştir. Bunlara ek olarak, bu etkinliklerin oluşturulmasında ortaya konan hizmetlerin danışmanlığı, yönetimi, satışı, dağıtımı, rezervasyonların oluşturulması, alt yapının sağlanması, kullanılan malzemelerin yapımı gibi hizmetler boş zaman endüstrisi içerisinde var olan faaliyetler olarak görülebilir.
Munson (1978)’nın saydığı boş zaman ve rekreasyon hizmetlerine yönelik etkinlikler incelenecek olursa yapılan bir çok etkinliğin spor ile ilişkili olduğu görülebilir. Özel spor tesisleri gibi ticari girişimler, gün geçtikçe popülerleşmeye başlamıştır. Bazı aktiviteler, örneğin bowling tesisi tek başına fırsat sağlayıcı ticari bir boş zaman ve rekreasyon hizmetiyken tenis ya da havuz gibi tesisler bazen tek başına fırsat sağlayıcı bir ticari tesis türü olmayabilir. Çünkü bu tür tesisler devlet tarafından hem kar amacı güden hem de kar amacı gütmeyen tesisler olarak inşa edilmiş olabilir.
Endüstrileşen Dünyada Neler oluyor?
Gün geçtikçe endüstrileşen dünyada özelleştirilmiş spor tesislerinin sayısı artış göstermekte ve kar
amacı güden tesisler haline gelmektedir. Ülkemizde kar amacı güden özel spor tesislerine örnek olarak
sürekli artan sayısıyla özel spor merkezleri verilebilir. İnsanların iş hayatından ve ev işlerinden arta kalan zamanlarında yoğun bir şekilde bu tesislerde zaman geçirdiği görülmektedir. Ülkemizde gittikçe kabul gören özel spor merkezleri katılımın oldukça yüksek olduğu boş zaman ve rekreasyon hizmetlerinin başında gelmektedir.
Gelişen boş zaman ve rekreasyon hizmetleri özel spor merkezlerinin ürünlerini de çeşitlendirmektedir. Bu merkezler artık ürünlerini hem kişiye özel (personal training) hem de toplu yapılabilen etkinlikler (pilates, aerobik) olarak sunabilmektedir. Bu gelişime paralel olarak, özel spor merkezleri boş zaman ve rekreasyon etkinliklerinin bir çoğundan yararlanmaktadır. Örneğin, özel spor merkezleri müşteriye sadece tesis içerisinde hizmet vermenin yanı sıra hizmeti müşterinin evine kadar götürebilmektedir. Hatta yapılan etkinlikler öyle çeşitlenmiştir ki tesis içerisinde var olmayan etkinlikler dahi müşteriye sunulabilmektedir. Örneğin hafta sonu trekking gezileri, kayak turları, binicilik kursları ve bisiklet gezisi gibi organizasyonları müşterilerine sunabilmektedirler.
Boş Zaman ve Rekreasyonda Endüstriyel Gelişim adlı makalemizi okumak için tıklayınız
Şimşek, Kerem Y. (2012) Serdar KOCAEKŞİ (Ed.)Boş Zaman ve Rekreasyon Yönetimi Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Ofset
