Merhabalar, bugün sizlere Alaktasid ve Laktasid Oksijen Borcu ‘ndan bahsedeceğim. Bildiğiniz üzere bir önceki makalemde oksijen borcu konusunu tüm detayları ile anlatmıştım fakat oksijen borçlanması konusu Alaktasid ve Laktasid Oksijen Borcu olarak ikiye ayrılır. Bu makalemizde bunlara değineceğiz.
Oksijen Borcu ile ilgili tüm detayları diğer makalemde okumak isterseniz, buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.
Alaktasid ve Laktasid Oksijen Borcu
O2 borcu 1933 yılında Rudolph Margaria tarafından alaktasid ve laktasid O2 borcu olmak üzere iki bölüme ayrılmıştır.
Alaktasid Oksijen Borcu
Fazla oksijen tüketiminin gerçekleştiği ilk bir kaç dakikalık dönemdir. Laktik asidin uzaklaştırılmasıyla ilişkisi yoktur. Bu yüzden alaktasid oksijen borcu adı verilir. Bu dönemde oksijen tüketiminde hızlı bir azalma meydana gelir. Bu yüzden hızlı toparlanma dönemide denmektedir. Bunun ilk bölümü laktik asit birikimine bağlı olmayıp, alaktasid oksijen borcu adını alır. Bu sırada vücuttaki oksijen depolarının ve fosfojenlerin yenilenmesi için gereken oksijen genellikle 2-3 dk içinde tamamen karşılanır.
Laktasid Oksijen Borcu
Laktasid oksijen borcu dönemi, egzersizde kas ve kanda biriken laktik asidin uzaklaştırılması için oksijen kullanımına bağlıdır. Bu dönemde kullanılan oksijenin amacı laktik asidi uzaklaştırmaktır. Laktik asidin uzaklaştırılması bir saat veya daha uzun sürer. Yarılama süresi 25 dakikadır ve total oksijen açığının daha büyük bölümüdür. Oksijen tüketimi yavaş yavaş normal düzeye indiğinden dolayı bu döneme yavaş toparlanma dönemi de denir.
Buraya kadar anlatılanları özetlersek, antrenmanda kullanılan oksijen depolarının ve enerji depolarının yerine konulması, kas ve kanda biriken laktik asidin uzaklaştırılması ve toparlanma sürecinde gerçekleşir. Oksijen borcunun oluşması ise bu faktörlerin yenilenmesi ve organizmanın normale dönmesi için egzersizden sonra, istirahat düzeyinin üzerinde fazladan oksijen kullanımı ile ilgilidir. Öyleyse oksijen borcu aşağıdaki gibi formüle edilebilir ;
oksijen borcu formülü
Yararlanılan Kaynak : Prof. Dr. Mehmet GÜNAY, Prof. Dr. Kemal TAMER, Prof. Dr. İbrahim CİCİOĞLU, Spor Fizyolojisi ve Performans Ölçümü, Gazi Kitabevi, Ocak 2013